Stichting Den Huygen Dijck
Bij het 350 jarig bestaan van de polder Heerhugowaard in 1979, was het bestuur van de polder inmiddels overgegaan naar het waterschap en werd de vergaderzaal van het voormalige polderbestuur in gebruik genomen als museum. Stichting Den Huygen Dijck werd opgericht met als doel het verzamelen, beheren en tentoonstellen van cultuurhistorisch materiaal in relatie tot de polder.
Het museum werd in 1994 uitgebreid tot het hele gebouw, toen het nieuw gebouwde gemaal (achter het oude gemaal) in gebruik werd genomen.
In de periode 1982-2020 was het Platform Polder Heerhugowaard actief, ook bekend als de vereniging ‘Vrienden van het Poldermuseum’.
Op vrijwillige basis werd vanuit deze vereniging het museum zowel financieel als met menskracht ondersteund.
Sinds de renovatie in 2018 wordt onder de naam ‘het Oude Gemaal’ een breed scala van activiteiten aangeboden. Daarbij wordt de cultuurhistorische locatie verbonden met hedendaagse educatie en ontspanning voor een zo breed mogelijk publiek, ongeacht de leeftijd.
Gebouw en exploitatie
Behoud van dit historische erfgoed is van groot belang voor de gemeente Dijk en Waard. Door haar historie is het mede bepalend voor de identiteit van de gemeente en voor Heerhugowaard in het bijzonder.
De stichting heeft zich doorontwikkeld tot een kleinschalige vrijwilligersorganisatie. Naast de oorspronkelijke museumfunctie zijn de doelen uitgebreid.
De organisatie zet zich in om het gehele voormalige poldergebouw op ambachtelijke wijze te herstellen en te onderhouden.
Met als doel om het gebouw op een moderne manier te exploiteren. Hierbij staat behoud van de sfeer van het poldergemaal voorop.
Het gebouw is gebruiksvriendelijk en veelzijdig voor het gebruik door diverse doelgroepen en voor diverse doeleinden. Bij de exploitatie is gekozen om de museum- en recreatieve functie van het gebouw te combineren met kleinschalige horeca, die ondersteuning biedt aan de activiteiten van het museum.
Het Stichtingsbestuur ziet mogelijkheden voor een blijvende duurzame ontwikkeling van de museumfunctie. De aanpassingen van het poldergebouw en de reeds gerealiseerde brugverbinding met het Park van Luna en de steiger aan de Ringvaart, komen de exploitatie ten goede. Daarnaast wordt er gewerkt aan verruiming van openingstijden en verbeteren van de bereikbaarheid.
Bestuur en vrijwilligers
Stichting Den Huygen Dijck is voor haar financiën geheel afhankelijk van een gemeentelijke subsidie, inkomsten uit de verhuur van het museumcafé, entreegelden en donaties.
De stichting heeft geen betaalde, professionele medewerkers, maar kan vertrouwen op de inzet van een poule van ongeveer vijfendertig vrijwilligers. Afhankelijk van hun interesses, voorkeuren en vaardigheden zetten zij zich in voor het behoud van het poldergebouw en de exploitatie ervan.
Binnen het bestuur zijn de taakvelden verdeeld onder de bestuursleden. Zij zijn voor deze onderwerpen het eerste aanspraakpunt/contactpersoon.
Uitbreiding van het aantal vrijwilligers is een voortdurend aandachtspunt, omdat bestaande en nog te ontwikkelen nieuwe activiteiten meer vrijwilligers vragen.
De stichting is daarom voortdurend bezig om actief meer vrijwilligers aan te trekken.
Educatieve functie
Bestuur en vrijwilligers zien het als een belangrijke taak om de historie van het gebied uit te dragen. Met de renovatie is de museumfunctie aanzienlijk uitgebreid.
De multimediale ‘Polder Experience’ biedt bezoekers een duidelijke en geanimeerde tijdslijn over het ontstaan van de droogmakerij Heerhugowaard. Het museum is volledig interactief en dus voor de bezoeker op eigen gelegenheid te bezoeken. Een belangrijke meerwaarde is echter het rondleidersteam, dat voor scholen en groepen veel interessante informatie toevoegt.
Voor scholen wil de Stichting uitdrukkelijk een punt maken. Men heeft het plaatselijke onderwijs van de waarde van het museum overtuigd met als gevolg dat een hele generatie basisschoolkinderen groepsgewijs langskomt om kennis te maken met de geschiedenis van hun woongebied.
Het museum wil de historie samenbrengen met de belangrijke huidige ontwikkelingen met betrekking tot waterbeheer in het licht van klimaat en duurzaamheid.
Het streeft hierbij naar samenwerking en uitwisseling met maatschappelijke organisaties en onderwijsinstellingen.
Cultuurhistorische locatie
De unieke ligging tussen Ringvaart, Oostertocht en Park van Luna leent zich uitstekend voor het ontplooien van recreatieve en representatieve activiteiten.
Het bestuur wil het gebouw binnen de mogelijkheden zo breed mogelijk voor divers gebruik promoten. Het is representatief voor o.a. het gebruik als trouw- en congreslocatie, muziekpodium en als uitvalsbasis voor diverse culturele en recreatieve evenementen.
Er wordt zo mogelijk samengewerkt met diverse verwante organisaties, zoals de vier cultuurhistorische locaties binnen de regio: het Hollands Kaasmuseum in Alkmaar, Museum Broekerveiling en de Schermer Molens. Dit heeft inmiddels geresulteerd in gezamenlijke uitgaven van fiets- en wandelroutes. Met de aanschaf van elektrische sloepen wordt beoogd het watertoerisme in de omgeving van Heerhugowaard, Langedijk en de Schermer te bevorderen.
Samenwerking
Door de fusie van de gemeente Heerhugowaard met de gemeente Langedijk wil de stichting de mogelijkheden van samenwerking met andere organisaties op erfgoedgebied in en buiten de gemeente verkennen. De Stichting voelt zich onderdeel van het Culturele Erfgoed in Dijk en Waard. Daarom wil zij actief bijdragen aan het bredere perspectief van het Erfgoed Platform, waarvan de bijeenkomsten door een of meerdere bestuursleden worden bijgewoond.
De toekomst
Deze nieuwe ontwikkelingen dagen de Stichting uit om haar activiteiten en doelstellingen voortdurend onder het vergrootglas te leggen en te verbeteren en uit te breiden, waar dat mogelijk is. Hierbij gaat het om de eigen rol en functie, herijking, het uitbouwen van de eigen specialiteit en het ontwikkelen van nieuwe educatieve en cultureel historische activiteiten.